Wrzodziejące zapalenie jelita grubego a konieczność wyłonienia stomii

wrzodziejące zapalenie jelita grubego

WZJG

Stomia24.pl

11 maja 2023

Czym jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego i po czym rozpoznać pierwsze objawy choroby? Jakie kroki podjąć po postawieniu diagnozy? Odpowiadamy na wszystkie te pytania.

Co to jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (łac. colitis ulcerosa) zaliczane jest do nieswoistych chorób zapalnych jelit. Charakteryzuje się procesem zapalnym, który obejmuje błonę śluzową oraz podśluzową jelita grubego. Z reguły pierwsze objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego pojawiają się u osób między 20. a 40. rokiem życia. Szacuje się, że w Polsce zachorowalność na tę chorobę wynosi około 700 przypadków rocznie. Częściej pojawia się ona u krewnych osób, które zmagają się z chorobami nieswoistymi jelit (do których zalicza się również choroba Leśniewskiego-Crohna). Jakie są przyczyny WZJG? Nie są one do końca znane. Badacze przypuszczają, że pewną rolę odgrywają tu zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe oraz immunologiczne. O tym, że geny mają znaczenie, świadczy fakt, że na WZJG częściej chorują krewni osób, które cierpią na nieswoiste choroby zapalne jelit. Z kolei, jeśli chodzi o czynniki środowiskowe zauważono, że antygeny pokarmowe oraz drobnoustroje mogą być przyczyną nieprawidłowej pracy układu immunologicznego.

Objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego

Pierwszym niepokojącym sygnałem jest biegunka (niejednokrotnie z domieszką krwi w kale). Liczba wypróżnień może dochodzić nawet do 20 na dobę. Oprócz tego pojawiają się inne objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego:

ból brzucha (zazwyczaj w dolnej części brzucha, po lewej stronie),
gorączka,
osłabienie,
zmniejszenie masy ciała.

Jeśli stan zapalny obejmuje jedynie odbytnicę, chory może obserwować jedynie biegunkę. Czasami towarzyszy jej nietrzymanie stolca, silne parcie i ból.

Dieta przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

Odpowiednio zbilansowana dieta odgrywa ważną rolę w procesie leczenia WZJG. Pomaga złagodzić objawy i zapobiega niedożywieniu. Nie ma więc wątpliwości co do tego, że chory powinien przestrzegać zaleceń żywieniowych. Pozostaje jeszcze tylko pytanie o to, jak ma wyglądać dieta przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego? Nie istnieje jeden uniwersalny jadłospis, który można polecić każdemu choremu. Ilość i skład posiłków zależą od: wieku, aktualnej masy ciała, umiejscowienia zmian i stopnia ciężkości przebiegu choroby. Poza tym, aby uniknąć sytuacji, gdy chory odmawia jedzenia, warto wziąć pod uwagę indywidualne preferencje żywieniowe i możliwości w zakresie przygotowywania posiłków. W okresie remisji zasady diety nie odbiegają w znaczący sposób od tych, które obowiązują osoby zdrowe. Chory powinien otrzymać jadłospis o kaloryczności i zawartości składników odżywczych dopasowanych do zapotrzebowania organizmu. Poza tym zaleca się, aby jadł mniejsze, a częstsze posiłki, a także spulchniał potrawy poprzez dodawanie do nich żółtek, unikał spożywania potraw smażonych, a także tych z dużą ilością cukru. Inaczej wygląda to w okresie zaostrzenia objawów choroby. Za pogorszenie samopoczucia mogą odpowiadać produkty:

wzdymające (m.in. kapusta, cebula, czereśnie, grzyby),
gazotwórcze (m.in. nasiona roślin strączkowych, brokuły, kalafior, napoje gazowane),
wzmagające proces fermentacji w jelitach (m.in. winogrona, miód, mleko).

Wyżej wymienione produkty mogą, ale nie muszą przyczyniać się do zaostrzenia objawów choroby. W związku z tym kluczem do przygotowania odpowiedniej diety jest uważna obserwacja reakcji organizmu. Warto pamiętać też o tym, że niektóre produkty pomagają złagodzić uciążliwe objawy. W przypadku biegunek są to te, które mają działanie zapierające. Zaliczają się do nich m.in. banany, biały ryż, suche pieczywo pszenne czy potrawy mączne (które powinny być gotowane, a nie smażone). Rolą diety jest nie tylko łagodzenie objawów choroby. Kolejną ważną kwestią, jeśli chodzi o dietę przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, jest odpowiednia podaż białka zapobiegająca niedożywieniu. Aby dostarczyć odpowiednie ilości tego składnika, należy wzbogacić jadłospis chorego o jajka, chude gatunki mięs i ryb. Dobrym źródłem białka jest również mleko oraz jego przetwory. Jednak nie każdy chory z WZJG dobrze je toleruje. W związku z tym najpierw należy sprawdzić, czy nie zaostrzają dolegliwości. Oprócz urozmaiconej diety dostosowanej do indywidualnych potrzeb lekarz może zlecić suplementację. Ważną rolę w leczeniu WZJG odgrywają suplementy diety z kwasami omega-3 oraz probiotyki.

Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego

Dieta to ważny, ale nie jedyny element leczenia WZJG. W celu wygojenia błony śluzowej jelita grubego stosuje się również farmakoterapię. Chorym podaje się np. leki immunosupresyjne, preparaty kwasu 5-aminosalicylowego czy cyklosporynę. W przypadku ciężkich rzutów choroby konieczne może być również leczenie chirurgiczne. Polega ono na częściowej lub całkowitej resekcji jelita grubego.