Stomia czasowa – na jak długo się zakłada?

Operacyjne metody leczenia poważnych urazów czy chorób jelit są szansą na wydłużenie życia i powrót do normalności. Często kończą się wyłonieniem stomii, czyli wytworzeniem na drodze operacyjnej sztucznego połączenia między wewnętrznym narządem a zewnętrzną powierzchnią ciała. Chirurgicznie utworzona przetoka może stanowić rozwiązanie definitywne lub przejściowe. Czym jest stomia czasowa? Kiedy może zostać usunięta? Odpowiedzi na te i wiele kluczowych pytań można znaleźć w naszym artykule.

Kiedy wyłania się stomię czasową?

Operacyjnie wytworzone ujście jelita na powłokach brzusznych może posłużyć pacjentom do końca życia lub tylko przez pewien czas. Stomia jest wyłaniana na stałe u osób po rozległych zabiegach resekcji, takich jak: amputacja odbytnicy czy usunięcie całego jelita grubego wraz z uszkodzonymi zwieraczami. Zabieg operacyjny tego typu wykonuje się także w przypadku zaawansowania procesu chorobowego, niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego i po niektórych operacjach onkologicznych. Stomia czasowa jest wykonywana na określony czas, po którym można ją zlikwidować. W niektórych przypadkach zostaje przekształcona w ostateczną i definitywną. O usunięciu sztucznie wytworzonej przetoki decyduje lekarz na podstawie ogólnego stanu pacjenta. Stomia ma charakter tymczasowy do momentu całkowitego wyleczenia chorego. Wyłaniana jest w celu przywrócenia pełnej funkcjonalności układu pokarmowego, na wczesnych etapach rozwoju chorób. Czasowa stomia pozwala na skrócenie czasu leczenia oraz zwiększenie jego efektywności. Najczęściej wytwarzana jest na jelicie grubym lub cienkim.

Wskazania do wyłonienia stomii czasowej

Tymczasowa przetoka służy do odbarczenia chorej części przewodu pokarmowego. Stomię czasową wyłania się ze względu na określone wskazania zdrowotne. Często wykonywanym zabiegiem operacyjnych jest kolostomia, czyli wyprowadzenie jelita grubego na powłoki brzuszne. Po operacji miejsce wyłonienia stomii zabezpiecza się workiem stomijnym. Dzięki temu pacjent może higienicznie wydalać treść jelitową z organizmu. Istnieje szereg wskazań do wykonania kolostomii czasowej. Do najczęstszych można zaliczyć, tj.:

• odcinkowa resekcja jelita grubego na skutek jego przedziurawienia, niedrożności,,niedokrwienia, urazów i po radioterapii;
• leczenie schorzenia Hirschsprunga i przetok odbytu powstałych w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna;
• rekonstrukcja zwieraczy oraz obrażenia odbytu.

Tymczasowo wyłaniana jest również stomia na jelicie cienkim, czyli ileostomia. Zabieg ten umożliwia wydalanie płynnej lub półpłynnej treści jelitowej. Spośród wskazań do wykonania ileostomii czasowej należy wymienić:

• nieswoiste zapalenie jelita cienkiego;
• ciężkie infekcje i zakażenia wewnątrzbrzuszne;
• nieszczelne zespolenie okrężniczo-odbytnicze;
• stan po proktokolektomii odtwórczej – przewlekłego zapalenia jelita grubego lub po resekcji okrężnicy sposobem Hartmanna.

Kiedy usuwa się stomię czasową?

Wszystko zależy od diagnostyki, przebiegu leczenia czy rekonwalescencji po zabiegu. Niezwykle istotna jest samokontrola oraz regularna wymiana sprzętu stomijnego. Prawidłowa higiena ogranicza w znacznym stopniu ryzyko wystąpienia powikłań po zabiegu operacyjnym i skraca czas rekonwalescencji. Kiedy usuwana jest stomia czasowa? Jak długo trwa leczenie pacjentów z tymczasową kolostomią lub ileostomią? W większości przypadków jest zamykana po około 3-4 miesiącach. Z pacjentami w podeszłym wieku i złym stanie ogólnym musi pozostać średnio przez rok czasu. Stomię czasową można usunąć w momencie, gdy zespolenie szwów jelitowych całkowicie się wygoi, czyli po ok. 3 miesiącach od zabiegu. Zwieracz musi być w nienaruszonym stanie, a zapalenie jelit całkowicie wyleczone. Tymczasową stomię można zlikwidować po przywróceniu normalnego funkcjonowania jelita i odtworzeniu ciągłości przewodu pokarmowego. Przed usunięciem przetoki należy dokładnie sprawdzić funkcjonalność mięśnia zwieracza, tak by uniknąć ryzyka nietrzymania stolca. W przypadku pacjentów onkologicznych warunkiem jest zakończenie chemioterapii lub radioterapii.

Jak wygląda operacja zamknięcia stomii czasowej?

Zabieg wyłonienia przetoki pomiędzy światłem jelita i powłokami brzusznymi ratuje życie wielu osobom. Kiedy zakładana jest stomia czasowa? Na czym polega operacja jej zamknięcia? Założenie tymczasowej stomii może okazać się konieczne u pacjentów z przewlekłymi zapalnymi schorzeniami jelit, na przykład z chorobą Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejącym zapaleniem okrężnicy. Generalnie u osób, które z pewnych względów nie mogą załatwiać potrzeb fizjologicznych w naturalny sposób. Wyłoniona na jelicie grubym lub cienkim przetoka jest usuwana po wyleczeniu pacjenta. Operacja zamknięcia stomii czasowej powinna być przeprowadzona po ocenie ogólnego stanu pacjenta i drożności jelita. Można tego dokonać za pomocą badania endoskopowego. Przed zabiegiem zamknięcia stomii czasowej lekarz sprawdza szczelność zespolenia. Ocena taka jest przeprowadzana poprzez dokonanie wlewu kontrastowego do pętli odprowadzającej. W przypadku, gdy pojawiają się jakiekolwiek wątpliwości odnośnie zdolności do utrzymania stolca, wykonuje się dodatkowo manometrię anorektalną. Zabieg operacyjny zamknięcia stomii nie jest trudny, ale obciążony ryzykiem wystąpienia powikłań typu zakażenie rany operacyjnej czy utworzenia się przepukliny okołostomijnej.

Kiedy nie można zamknąć stomii czasowej?

Z możliwości usunięcia wyłonionej przetoki nie skorzystają pacjenci, którzy nie odzyskali w pełni zdrowia. Decyzja o likwidacji stomii czasowej powinna być odłożona na później w momencie braku osiągnięcia zamierzonych efektów leczenia. Wiele osób nie decyduje się na jej zamknięcie, ponieważ z tymczasowo wyłonioną przetoką czuje się bardziej komfortowo i bezpiecznie. W niektórych przypadkach stomia czasowa służy pacjentom do końca życia. Dzieje się tak również w sytuacji, gdy nie ma możliwości odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego.