Każdy z nas choć raz słyszał określenie stomia, jednak nie wszyscy wiedzą czym ona tak naprawdę jest. Zazwyczaj zaczynamy szukać informacji na dany temat, gdy ktoś nam bliski bądź my sami zderzamy się z chorobą. Wiele osób będących po zabiegu wyłonienia stomii nie chce, aby o ich problemie ktokolwiek się dowiedział, dlatego ukrywają ten fakt przed znajomymi, rodziną czy też partnerem bądź partnerką. Należy jednak pamiętać, że w większości przypadków operacja wyłonienia stomii jest to zabieg ratujący życie, zatem nie powinien być on powodem do wstydu. Pacjenci powinni być świadomi, że stomia to nie wyrok i nie powinni przekreślać swojego dotychczasowego życia zawodowego i towarzyskiego.

Stomia - co to jest?

Stomia, określana również jako stoma lub przetoka - jest to chirurgiczne utworzenie połączenia między przewodem pokarmowym (jelitem cienkim lub jelitem grubym bądź układem moczowym), a powierzchnią skóry. Połączenie między jelitem grubym, a skórą nazywamy kolostomią, połączenie między jelitem cienkim, a skórą ileostomią, natomiast połączenie między moczowodem, a skórą urostomią. W zależności od przyczyny, stomia może być wyłaniania:

• na stałe (nieodwracalnie)
• czasowo - po odbarczeniu chorej części jelita i po jego wyleczeniu przywracana jest ciągłość przewodu pokarmowego. Sprawdź kiedy wyłaniana jest stomia czasowa >>

Wyróżniamy:

• stomię jednolufową (pojedynczą) - zostaje wyprowadzony jeden otwór odcinka jelita,
• stomię dwulufową (podwójną) – fałd całej pętli jelita zostaje wyprowadzony , a na zewnątrz znajdują się dwa otwory.

Jak wygląda stomia jelitowa i co to jest?

Stomia jest to otwór, przez który zostaje wyprowadzony fragment jelita. Stomia nie jest unerwiona, zatem dotykając jej, pacjent nie odczuwa bólu. Zazwyczaj otwór stomijny zlokalizowana jest w dolnej części brzucha po prawej bądź lewej stronie. Stomia jest koloru różowoczerwonego. W zależności od rodzaju wystaje ponad skórę na kilka bądź kilkanaście milimetrów. Najczęstsze określenia dla stomii to:

• sztuczny odbyt,
• odbyt brzuszny,
• przetoka jelitowa,
• przetoka moczowa.

Jakie są przyczyny stomii?Choroby będące przyczyną wyłonienia stomii.

Przyczyn stomii jelitowej jest wiele, jednak najczęstsza z nich to nowotwór jelita grubego, który dotyka największą część pacjentów. Więcej o nowotworze jelita grubego przeczytasz w naszym artykule >> Inne wskazania do wyłonienia stomii to między innymi:

• choroba Leśniewskiego-Crohna,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• zespół Ogilviego,
• ostra niedrożność jelit,
• perforacja, czyli przerwanie ciągłości jelita.

Jakie wyróżniamy rodzaje stomii?

W zależności od lokalizacji możemy wyróżnić trzy rodzaje stomii:

• kolostomia – stomia na jelicie grubym,
• ileostomia – stomia na jelicie cienkim,
• urostomia – stomia dotycząca układu moczowego.

Kolostomia

Jest to wyłonienie jelita grubego na powierzchnię brzucha. Najczęściej wyłaniana jest po lewej stronie brzucha w obrębie mięśnia prostego brzucha. Ze względu na rodzaj schorzenia, wybór rodzaju operacji oraz stan pacjenta i zaawansowanie choroby można wytwarzać kolostomię na różnych odcinkach okrężnicy.

Ileostomia

Wyłania się ją podczas operacji jelita cienkiego zwanego jelitem krętym. Ileostomia to operacyjne wyprowadzenie części jelita cienkiego na powierzchnię brzucha. Ileostomia wykonywana jest zwykle w przypadkach kiedy pozostała część jelita grubego lub jelita cienkiego została zainfekowana. Zwykle wykonywana jest po prawej stronie w obrębie mięśnia prostego brzucha. Treść wypływająca z ileostomii ma zazwyczaj konsystencję płynną lub półpłynną z dużą zawartością kwasów żółciowych i soku trzustkowego. Tak jak w przypadku kolostomii, są dwa rodzaje ileostomii: końcowa i pętlowa.

Urostomia

Jest to nazwa połączenia między drogami moczowymi, a skórą. Wyłonioną stomię należy zabezpieczyć workiem stomijnym, zapewniając tym samym bezpieczne i higieniczne usuwanie treści jelitowej z organizmu. Worki stomijne są dostępne w refundacji.

Jakie są rodzaje worków stomijnych?

Dla wszystkich Stomików i Stomiczek dostępny jest specjalistyczny sprzęt stomijny oraz akcesoria stomijne w ramach refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia. Na rynku dostępne są worki stomijne w systemie jednoczęściowym i dwuczęściowym, a także systemy otwarte i zamknięte. System 1-częściowy – płytka i przylepiec stanowią zintegrowany element z workiem, płytkę wraz z workiem nakleja się bezpośrednio na skórę, System 2-częściowy – płytka i worek stanowią oddzielne elementy, worek stomijny można wymienić bez konieczności odklejania płytki. Dodatkowo sprzęt stomijny jest dostępny w wersjach z płytką płaską, wypukłą, wklęsłą oraz workami:

• otwartymi
• zamkniętymi
• urostomijnymi (W przypadku worków urostomijnych jest możliwość opróżnienia worka z moczu za pomocą kraniku. Dodatkowo posiadają system, który zapobiega cofaniu się moczu, przez co jest mniejsze ryzyko infekcji na układzie moczowym. )

Bardzo ważne jest odpowiednie dopasowanie i zabezpieczenie, aby pacjent czuł się bezpiecznie i komfortowo. Należy pamiętać, że ciało pacjenta jest różne, a kształty brzuchów zmieniają się w zależności od wykonywanych ruchów, dlatego tak bardzo ważną rzeczą jest dobranie odpowiedniego sprzętu stomijnego. Oprócz odpowiedniego doboru worków stomijnych, należy zwrócić szczególną uwagę na środki do pielęgnacji skóry wokół stomii.

Jak pielęgnować skóre wokół stomii?

Pielęgnacja stomii jest równie ważna co wymiana worka stomijnego. Sposób pielęgnacji stomii może się różnić w zależności od rodzaju stomii. Specjalistyczne środki do pielęgnacji stomii, które zabezpieczają skórę przed podrażnieniem i podciekaniem są także dostępne w ramach refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia.

Produkty polecane do pielęgnacji skóry wokół stomii to:

• pasta stomijna,
• pierścienie/półpierścienie uszczelniające,
• spray do usuwania przylepca,
• chusteczki do dezynfekcji skóry wokół stomii,
• chusteczki ze środkiem ochronnym do pielęgnacji skóry wokół stomii
• kremy przeciwodparzeniowe.

Jeżeli chcesz uzyskać pomoc jak prawidłowo zmieniać płytki i worki, bądź masz wątpliwości jak dbać o skórę wokół stomii, skorzystaj z porady pielęgniarki stomijnej. Prawidłowo wykonana i pielęgnowana stomia pozwala na normalne życie. Bliscy powinni być szczególnym wsparciem dla pacjenta po wyłonieniu stomii.