Jak pielęgnować skórę wokół stomii?

#pielegnacja stomii

stany zapalne

zaczerwieniona skóra

Stomia24.pl

19 stycznia 2023

Wyłonienie stomii jest zabiegiem ratującym życie osób z chorobami zapalnymi jelit lub po resekcji fragmentu przewodu pokarmowego. Daje szanse na powrót do normalności sprzed operacji. Kluczowe znaczenie ma dobór odpowiedniego sprzętu stomijnego i zapobieganie podrażnieniom skóry. Na czym polega pielęgnacja stomii? Jak prawidłowo dbać o skórę i korzystać ze sprzętu stomijnego? Odpowiedzi na najważniejsze pytania można znaleźć w dalszej części artykułu.

Jak wymieniać worek stomijny?

Sprzęt do stomii służy do zbiórki mas kałowych lub moczu, dlatego powinien być dopasowany do chirurgicznie wyłonionej przetoki. W przeciwnym razie skóra narażona na bezpośredni kontakt z wydzieliną może ulec podrażnieniom. Nieprawidłowo dopasowany otwór w płytce albo przylepcu worka jednoczęściowego może ją ranić oraz uszkadzać. Niejednokrotnie przyczynia się nie tylko do występowania podrażnień, ale też tworzenia się stanów zapalnych i obrzęku na powłokach brzusznych. Szczególne znaczenie ma codzienna pielęgnacja skóry wokół stomii. Worek należy wymieniać regularnie oraz w warunkach sterylnych. Na stan skóry wokół stomii istotnie wpływa sposób i częstotliwość wymiany sprzętu stomijnego. Niezbędne jest przygotowanie wszystkich potrzebnych rzeczy, takie jak: ciepła woda, biały papier toaletowy, delikatny ręcznik papierowy lub chusteczki, gaziki, opakowanie na zużyty worek, nowy sprzęt, nożyczki, wzornik odpowiadający kształtowi stomii, akcesoria do pielęgnacji. Do mycia skóry doskonale posłużą delikatne preparaty. Warto pamiętać o wycięciu odpowiedniego otworu w płytce, tak by ściśle przylegała do stomii. Wówczas drażniąca treść jelitowa lub mocz nie podrażni skóry. Niewskazany jest pośpiech przy wymianie worka stomijnego. Do tego celu warto wykorzystać pomieszczenie z dostępem do bieżącej wody, w którym znajduje się umywalka oraz toaleta. Codzienna pielęgnacja stomii w domu polega na: • opróżnianiu lub usuwaniu zużytego sprzętu – odklejanie płytki należy rozpocząć od góry przeciągając w dół przy jednoczesnym przytrzymywaniu skóry, co uchroni przed wydostawaniem się treści na zewnątrz; • delikatnym umyciu miejsca wokół stomii ciepłą wodą z dodatkiem mydła bez detergentów – niezbędne jest dokładne spłukanie oraz osuszanie skóry przy użyciu ręcznika papierowego lub chusteczek, dodatkowo można zastosować preparat ochronny w postaci pudru bądź pasty uszczelniającej, należy zrezygnować z tłustych kremów i oliwek; • zakładaniu nowego worka stomijnego codziennie lub co 3-5 dni – przed przyklejeniem sprzętu dla stomików wskazane jest ogrzanie przylepca w dłoniach, ewentualnie za pomocą suszarki do włosów oraz sprawdzenie czy nie utworzyły się fałdy i nierówności; • umyciu rąk po każdorazowej wymianie worka; • sprawdzaniu przed wyjściem z domu, czy sprzęt stomijny jest szczelny i znajduje się na odpowiednim miejscu.

Zaczerwieniona skóra wokół stomii – możliwe przyczyny

Zaróżowienie, które nie zniknie po kilku minutach od zdjęcia przylepca, może świadczyć o stanie zapalnym. Obrzęk tkanek i zaczerwienienie skóry wokół stomii jest jednym z częstszych powikłań po jej wyłonieniu. Reakcje chorobowe powstają zazwyczaj na skutek działania substancji drażniących, takich jak: kał, mocz oraz enzymy trawienne. Najczęściej występują u osób z ileostomią, czyli po operacji przeprowadzanej na końcowym odcinku jelita cienkiego. Związane jest to z faktem, że wypływająca treść jelitowa jest bardzo drażniąca dla skóry. Za powstawanie reakcji zapalnych wokół stomii odpowiada najczęściej źle dobrany sprzęt stomijny, błędy popełniane podczas mocowania worka lub indywidualne warunki anatomiczne utrudniające w znacznym stopniu zamocowanie przylepca. Przyczyną rozległych uszkodzeń skóry są często zagłębienia, fałdy skórne oraz blizny. Powikłania skórne stomii jelitowej mogą też występować po użyciu środków drażniących, które zawierają w składzie spirytus albo benzynę apteczną. Pacjenci borykający się ze zmianami zapalnymi będącymi skutkiem podrażnienia skóry przez treść jelitową powinni skonsultować się z pielęgniarką stomijną. W zależności od czynnika wywołującego reakcje zapalne, wyróżnia się: • drażniące kontaktowe zapalenie skóry – zazwyczaj występuje pod postacią rumienia lub obrzęku i powstaje na skutek działania drażniącej treści jelitowej, może wynikać z błędów w pielęgnacji stomii oraz rozprzestrzeniać się na coraz większy obszar, nieleczone zmiany często przyczyniają się do nadżerek i głębokich owrzodzeń; • alergiczne kontaktowe zapalenie skóry – występuje najczęściej 48-72 h po ekspozycji na alergen u osób uczulonych na daną substancję, wynika z nieprawidłowej odpowiedzi układu odpornościowego na czynnik alergizujący, zmiany zapalne obejmują rozległy obszar (np. pod całą płytką lub w miejscu kontaktu worka ze skórą), problem tego typu można wyeliminować poprzez zmianę sprzętu do stomii oraz akcesoriów używanych do pielęgnacji.

Jakich kosmetyków stomijnych używać?

Zalecane jest stosowanie produktów pielęgnacyjnych przeznaczonych dla stomików. Kosmetyki stomijne ułatwiają oczyszczanie skóry, zapobiegają powstawaniu zmian zapalnych oraz uszczelniają noszone worki. Szczególnym powodzeniem cieszy się pasta do pielęgnacji przy stomii, która zapewnia doskonałą szczelność i zabezpiecza przed przeciekaniem treści jelitowej. Dodatkowo pochłania wilgoć oraz wyrównuje wszelkie nierówności czy wgłębienia. Do mycia i oczyszczania skóry warto używać naturalnego mydła z nanosrebrem przeznaczonego wyłącznie dla pacjentów ze stomią. Na delikatne zmiany skórne sprawdzi się zwłaszcza puder stomijny ochronno-gojący. Produkt tego typu poprawia stan skóry i zmniejsza podrażnienia. Doskonałą ochronę przed kontaktem z treścią jelitową, moczem czy ropą zapewni wodoodporny krem przeciw odparzeniom. Działanie nawilżające i zabezpieczające przed powstawaniem niekorzystnych zmian skórnych wykazuje pianka do pielęgnacji z wyciągiem z aloesu oraz gliceryną. W pielęgnacji stomii zastosowanie znajdują chusteczki z żelem ochronnym, płytki chroniące przed działaniem drażniącej treści, gaziki z płynem ochraniającym, krople i dezodoranty neutralizujące zapach.