Alkohol a stomia

stomia

stomia czasowa

stomia a alkohol

Stomia24.pl

1 lutego 2024

Czym jest stomia i na co powinna uważać osoba, która przeszła zabieg wyłonienia stomii? Czy przy stomii można pić alkohol? Przedstawiamy odpowiedzi na te i inne pytania, które mogą nurtować stomików.

Stomia co to?

Słowo „stomia” oznacza w języku greckim „otwór”. Już sama nazwa wskazuje, czym jest stomia i jak wygląda. Najprościej mówiąc, jest to chirurgiczne połączenie między jelitem lub moczowodem a powierzchnią ciała.

Zdrowa stomia jest okrągła i ma kolor czerwony lub różowy. Jest lekko wilgotna i wystaje około 1-3 cm ponad skórę. Nie jest unerwiona, dlatego dotykanie stomii nie sprawia bólu.

Ze względu na narząd, którego dotyczy stomia, dzieli się ją na kilka rodzajów:

urostomia – przetoka moczowo-skórna,
ileostomia – połączenie światła jelita cienkiego ze skórą,
kolostomia – przetoka jelita grubego.

Stomię można podzielić również na tymczasową lub stałą. Ponadto ze względu na jej funkcje wyróżnia się stomię odżywczą (to gastrostomia, która służy do wprowadzania pokarmu w przypadku niedrożności przełyku) i wydalniczą.

Najczęstszymi wskazaniami pilnymi do wyłonienia stomii są: uraz mechaniczny, ostra perforacja jelita i niedokrwienie jelita prowadzące do rozlanego zapalenia otrzewnej. Potrzeba wyłonienia stomii może pojawić się również u osób, które zmagają się z różnymi chorobami. Jednym z najczęstszych wskazań jest nowotwór jelita grubego.

Czy stomia wyłaniana jest na całe życie? U niektórych osób tak. Jednak zdarza się, że jest rozwiązaniem tymczasowym. Przykładowo u części chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy chorobę Leśniewskiego-Crohna stomia wyłaniana jest po operacji, aby odciążyć jelito. Stomia jest usuwana, gdy proces gojenia się jelita dobiegnie końca.

Niezależnie od tego, czy stomia jest rozwiązaniem na stałe, czy tylko na jakiś czas należy pamiętać o właściwej pielęgnacji. Ponadto warto mieć na uwadze zalecenia dietetyczne dla stomików.

Dieta dla osób ze stomią - zalecenia

W pierwszych dniach po zabiegu wyłonienia stomii pacjentowi podaje się posiłki płynne lub półpłynne (np. zmiksowane zupy, budynie, kisiele, kleiki). Ich skład jest dostosowany do zaleceń diety lekkostrawnej z ograniczeniem tłuszczu. Niewskazane są produkty tłuste, smażone, wzdymające, a także te, które mają dużo błonnika pokarmowego (np. pełnoziarniste pieczywo, surowe warzywa, ryż brązowy).

Na początku zaleca się, aby rozszerzać dietę stopniowo, obserwując reakcję organizmu. W ciągu kilku tygodni po zabiegu można wrócić do zwyczajowego sposobu żywienia. Pamiętając o przestrzeganiu ogólnych zaleceń żywieniowych dla stomików.

O czym powinna pamiętać osoba ze stomią, aby uniknąć dolegliwości ze strony układu pokarmowego i niedoborów składników odżywczych?

Spożywanie przynajmniej trzech posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu. Zalecane są mniejsze, a częstsze posiłki (np. co 3-4 godziny).
Dokładne, powolne przeżuwanie pokarmu.
Ograniczenie ilości tłuszczu w diecie (np. poprzez wybieranie nabiału niskotłuszczowego, unikanie smażenia na tłuszczu).
Jedzenie potraw gotowanych w wodzie lub na parze, duszonych bez wcześniejszego obsmażania, ewentualnie pieczonych w rękawie lub naczyniu żaroodpornym.
Wybieranie produktów o niskim stopniu przetworzenia, bez konserwantów i sztucznych barwników.
Unikanie ostrych przypraw, napojów gazowanych, dań typu fast-food i słodyczy.
Dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu (dorosłym kobietom zaleca się przynajmniej 2 litry płynów na dobę a mężczyznom 2,5 litry dziennie).

Dieta dla osoby ze stomią powinna być wysokoenergetyczna i wysokobiałkowa. Źródłem białka mogą być chude gatunki mięs (np. pierś z indyka lub kurczaka) i ryb (np. dorsz), jajka, mleko i jego przetwory. Z kolei źródłem tłuszczu powinny być produkty bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które działają przeciwzapalnie. Jednym z ich najlepszych źródeł jest olej lniany, który można dodawać do potraw na zimno (np. domowego twarożku, sałatki).

U niektórych osób może pojawić się nietolerancja laktozy. Objawia się ona nieprzyjemnymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi (m.in. wzdęciami, uczuciem przelewania w żołądku) po spożyciu produktu z laktozą. Głównym źródłem tego dwucukru są mleko i przetwory mleczne. W zależności od indywidualnego stopnia tolerancji należy je ograniczyć lub wyeliminować. Przy czym ważne jest wprowadzenie do diety innych źródeł wapnia. Mogą być to produkty mleczne bez laktozy albo „mleko roślinne” wzbogacone w ten pierwiastek.

Czy można pić alkohol mając stomię?

Przy okazji tematu diety pojawia się jeszcze jedno ważne pytanie – czy przy stomii można pić alkohol? Na wstępie trzeba zaznaczyć, że picie alkoholu jest niezalecane niezależnie od tego, czy dana osoba przeszła zabieg wyłonienia stomii, czy nie.

Picie nadmiernych ilości alkoholu wiąże się z poważnymi konsekwencjami psychicznymi i społecznymi. Ponadto odbija się negatywnie na zdrowiu. Zwiększa ryzyko chorób trzustki i wątroby (m.in. zapalenia trzustki, marskości wątroby), wybranych nowotworów (m.in. raka jamy ustnej, przełyku, trzustki), uszkadza śluzówkę jelit, powoduje problemy ze snem, a także uszkadza nerwy obwodowe.

A jak wygląda kwestia stomii a alkoholu pitego okazjonalnie? Jeśli stomik ma ochotę napić się niewielkiej ilości alkoholu raz na jakiś czas, powinien wybrać niegazowany trunek z niewielką zawartością procentową alkoholu (np. cydr, wino wytrawne). Natomiast nie najlepszym wyborem będzie ten, który jest gazowany (piwo, szampan) i z dużą zawartością procentową alkoholu (np. wódka). Napoje gazowane mogą powodować bolesne wzdęcia. Z kolei alkohole wysokoprocentowe wykazują silne działanie drażniące. Podrażniają błonę śluzową układu pokarmowego. Ponadto pobudzają perystaltykę jelit, przez co zwiększa się ilość treści jelitowej wydalanej przez stomię.

Jakich produktów nie powinna jeść osoba ze stomią?

Osoba ze stomią powinna pamiętać o regularnym spożywaniu lekkostrawnych posiłków, uważać na ilość i jakość tłuszczu w diecie i pamiętać o odpowiedniej metodzie przygotowywania potraw (gotowanie na parze lub w wodzie, duszenie bez wcześniejszego obsmażania, ewentualnie pieczenie). Zgodnie z ogólnymi zaleceniami żywieniowymi powinna unikać produktów smażonych, z dużą ilością tłuszczu, ostro przyprawionych i wysoko przetworzonych.

Ograniczenie lub wyeliminowanie z diety pozostałych produktów zależy od różnych czynników (m.in. czasu, jaki minął od zabiegu wyłonienia stomii, stanu zdrowia, wieku). W przypadku nietolerancji laktozy należy ograniczyć lub wykluczyć z diety mleko i jego przetwory.

Z kolei, jeśli problemem jest nadmierne oddawanie gazów, trzeba uważać na produkty, które nasilają tę dolegliwość. Zaliczają się do nich m.in.

warzywa kapustne,
nasiona roślin strączkowych,
cebula,
ogórek,
alkohol.

Jednym z problemów może być także nieprzyjemny zapach stolca. W takim przypadku zaleca się unikanie: serów pleśniowych, nasion roślin strączkowych, czosnku i cebuli.

Informacja o konieczności wyłonienia stomii jest dużym szokiem dla wielu osób. Jednak warto pamiętać, że można z nią żyć normalnie. Trzeba tylko pamiętać o kilku zasadach, które są ważne dla dobrego samopoczucia i codziennego komfortu.