Stomia i seks - wszystko, co warto wiedzieć

seks

życie seksualne

stomia seks

Stomia24.pl

21 marca 2023

Informacja o potrzebie wyłonienia stomii często jest źródłem niepokoju, zarówno u osoby, której to dotyczy, jak i u jej najbliższych. Pojawiają się obawy o to jak będzie wyglądało ich życie po operacji, czy stomia nie obniży jakości i komfortu życia. Niewątpliwie wytworzenie przetoki wprowadzi wiele zmian w codzienności osoby ze stomią. Są to zmiany, które będą wymagały akceptacji, oswojenia, czasem nauczenia się na nowo, czy też dostosowania wielu czynności i aktywności, także w życiu seksualnym osób z wyłonioną stomią. Nie oznacza to jednak, że przetoka pozbawi stomików zadowolenia z intymnej sfery ich życia.

Mam stomię - czy mogę prowadzić życie intymne?

Kiedy zapada decyzja o konieczności przeprowadzenia operacji z wytworzeniem przetoki, wiele osób zastanawia się, czy będą mogli prowadzić swoje życie intymne ze stomią. Stomia i seks nie wykluczają się wzajemnie. Powrót do aktywności seksualnej po wytworzeniu stomii jest jak najbardziej możliwy, a życie seksualne może być bardzo przyjemne i satysfakcjonujące. Kiedy więc stomik może ponownie zacząć uprawiać seks? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, nie da się podać jednej liczby, która będzie właściwa dla wszystkich osób ze stomią. Rekonwalescencja osób po operacji wyłonienia stomii przebiega w różnym tempie i w różny sposób. Wiele zależy od tego jaki rodzaj zabiegu dana osoba przeszła i w jakim jest ogólnym stanie zdrowia. Z fizycznego punktu widzenia z rozpoczęciem aktywności seksualnej po operacji należy poczekać do całkowitego zagojenia się ran pooperacyjnych oraz do momentu, kiedy osoba operowana wrócić do pełni sił. To może potrwać nawet 6-7 miesięcy. W tej kwestii zawsze należy konsultować się z lekarzem.

Stomia a obraz własnego ciała, seksualność stomika

Rekonwalescencja po zabiegu wyłonienia stomii nie dotyczy tylko sfery fizycznej, lecz również sfery psychicznej. I to właśnie ona często okazuje się dużym wyzwaniem dla osób ze stomią. Wyłonienie stomii wiąże się ze zmianami w wyglądzie fizycznym, co wpływa na zmianę obrazu własnego ciała. Nagle otwór służący do usuwania moczu lub stolca wraz z workiem stomijnym znajduje się na przedniej ścianie brzucha, czyli miejscu, które jest widoczne i często gra ważną rolę w życiu intymnym pary. Co więcej, osoba ze stomią nie ma kontroli nad wypróżnianiem. Z tego powodu często sama myśl o seksie jest krępująca i utrudnia zaakceptowanie stomii. Niejednokrotnie jest przyczyną wstydu i obniża samoocenę oraz pewność siebie stomika. Zaniżona samoocena wywołuje lęk przed brakiem akceptacji ze strony partnera seksualnego oraz obniżenie popędu seksualnego. Dlatego osoby z nowo powstałą stomią obawiają się rozpoczęcia życia intymnego po operacji. Akceptacja zmian wynikających z wyłonienia stomii wymaga czasu i przebiega w różnym tempie. Istotną rolę w tym procesie pełnią partnerzy stomików. Ich wsparcie jest bardzo ważne w procesie akceptacji nowej fizyczności. Badania wykazały, że chociaż osoby ze stomią czuły się mniej atrakcyjne seksualnie, to ich partnerzy nie podzielali tego poglądu. Co więcej, osoby z wyłonioną stomią, które reprezentowały silną więź z partnerem, łatwiej wracały do aktywności seksualnej, prowadziły szczęśliwsze życie intymne i wykazywały pozytywne nastawienie wobec swojego stanu. Wielu stomików stwierdziło również, że okres rekonwalescencji po operacji i proces adaptacji do stomii przyczynił się do rozwinięcia i umocnienia ich relacji z partnerem. Dlatego tak ważne są szczere rozmowy z partnerem na temat swoich uczuć, oczekiwań oraz obaw. Pozwalają one lepiej poznać wzajemne potrzeby, budować wzajemne zaufanie, swobodę i komfort wspólnego przebywania.

Problemy intymne stomików

Zdarza się, że kobiety ze stomią odczuwają ból podczas stosunku. Wiele zależy od przyczyny wykonania stomii. Uważa się, że może to wynikać np. ze zwężenia czy bliznowacenia pochwy po cystektomii (radykalnym usunięciu pęcherza moczowego). Ból może być również związany z usunięciem struktur, które stanowiły podparcie i amortyzację dla pochwy (np. usunięcie odbytnicy). W takich sytuacjach warto poszukać takich pozycji seksualnych, które są bardziej komfortowe i sprawiają więcej przyjemności kobiecie. Wyłonienie stomii u kobiet może negatywnie wpłynąć na płodność. Zrosty, czyli wewnętrzne blizny, które tworzą się czasem po operacji mogą stanowić fizyczną przeszkodę dla komórki jajowej lub plemników, przez co nie dojdzie do zapłodnienia lub do zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej w macicy. Do takiej sytuacji może dojść np. gdy powstaną zrosty w jajowodach, w okolicy ujścia jajowodów do macicy czy też w samej macicy. U mężczyzn ze stomią mogą wystąpić zaburzenia erekcji. Wszystko zależy od umiejscowienia i rozległości operacji. Im więcej cięć zostanie wykonanych w okolicy krocza, tym wyższe ryzyko uszkodzenia nerwów, które są odpowiedzialne za kontrolę wzwodu członka oraz wytrysku nasienia. Problemy ze wzwodem mogą być również spowodowane stresem i najczęściej mijają wraz z akceptacją nowej fizyczności i wyglądu swojego ciała. Niektóre z tych niedogodności są tymczasowe i mogą wiązać się np. z okresem gojenia i rekonwalescencji, inne mogą trwać dłużej. Co ważne - jeżeli problemy intymne i dolegliwości się utrzymują, warto, a nawet trzeba skonsultować się z lekarzem.

Stomia i seks - obawy i ograniczenia

Czy kochając się ze stomikiem nie uszkodzę stomii lub nie spowoduję pęknięcia worka stomijnego? To jedne z najczęstszych obaw. Seks z osobą, która ma wyłonioną stomię może wymagać zmian pozycji seksualnych, co stwarza możliwości eksperymentowania i poznawania siebie na nowo. Warto wybierać te pozycje, które nie powodują nacisku na stomię. Do najczęściej polecanych pozycji seksualnych należą pozycja na jeźdźca, na pieska oraz pozycja z przechyleniem miednicy, kiedy mężczyzna siada na nogach (typ klęku), a partnerka leżąc na plecach opiera się udami o uda partnera, który trzyma ją za biodra. Niektóre osoby ze stomią chcąc, aby ich zbliżenia intymne były jeszcze bardziej komfortowe, przed stosunkiem opróżniają worek stomijny lub zakładają nowy. Można również skorzystać z mniejszych i bardziej dyskretnych worków stomijnych jednoczęściowych, które są elastyczne i dobrze przylegają do ciała. Nowoczesne worki stomijne są także gazoszczelne, wyposażone w specjalne filtry, a to oznacza, że nie wydobywa się z nich nieprzyjemny zapach. Bibliografia:

Zhu A, Wittmann D. Barriers to sexual recovery in men with prostate, bladder and colorectal cancer. Urol Oncol. 2022 Sep;40(9):395-402. doi: 10.1016/j.urolonc.2020.08.005. Epub 2020 Aug 29. PMID: 32868190.
Louar M, Morel-Journel N, Ruffion A, Carnicelli D, Neuville P. Female Sexual Function and Body Image After Urinary Diversion for Benign Conditions. J Sex Med. 2022 Feb;19(2):263-269. doi: 10.1016/j.jsxm.2021.11.007. Epub 2021 Dec 17. PMID: 34924334.
Zewude WC, Derese T, Suga Y, Teklewold B. Quality of Life in Patients Living with Stoma. Ethiop J Health Sci. 2021 Sep;31(5):993-1000. doi: 10.4314/ejhs.v31i5.11. PMID: 35221616; PMCID: PMC8843156.
Ayaz-Alkaya S. Overview of psychosocial problems in individuals with stoma: A review of literature. Int Wound J. 2019 Feb;16(1):243-249. doi: 10.1111/iwj.13018. Epub 2018 Nov 4. PMID: 30392194; PMCID: PMC7948730.
Houston N. Reflections on body image and abdominal stomas. Journal of Stomal Therapy Australia 2017; 37(3): 8–12. https://search.informit.org/doi/10.3316/informit.136125246047872
Kimura CA, Guilhem DB, Kamada I, de Abreu DS., Fortes RC. Oncology ostomized patients’ perception regarding sexual relationship as an important dimension in quality of life. J Coloproctol 2017; 7 (3): 199–204.