Czego nie można robić ze stomią?

co można jeść ze stomią

stomia a alkohol

stomia ćwiczenia

stomia sport

Stomia24.pl

16 sierpnia 2022

Obecnie w Polsce mamy do czynienia z tendencją wzrostową zapadalności na choroby dolnego odcinka przewodu pokarmowego, spośród których najczęstszą jest rak jelita grubego. Część z tych schorzeń wymaga przeprowadzenia zabiegu operacyjnego, który niekiedy wiąże się z potrzebą wyłonienia stomii. Stomia jest to chirurgiczne połączenie światła jelita z powierzchnią powłok brzusznych, przez które do specjalnego worka stomijnego wydalana jest treść jelitowa. Czego nie można robić ze stomią oraz jakich produktów spożywczych lepiej unikać mając stomię?

Stomia dieta - czego nie powinno się jeść?

Po wyłonieniu stomii nie trzeba wprowadzać drastycznych zmian w dotychczasowym sposobie odżywiania się, choć dieta powinna być dostosowana do konkretnego pacjenta oraz etapu rekonwalescencji po zabiegu. Ogólne zalecenia dietetyczne dla pacjentów ze stomią obejmują:

spożywanie urozmaiconych posiłków (co najmniej 4 dziennie), w regularnych odstępach czasu (optymalnie około 3-godzinnych);
podstawę diety powinny stanowić produkty jak najmniej przetworzone, bogate w błonnik, witaminy i składniki mineralne;
spożywanie posiłków w mniejszych porcjach;
ostatni posiłek należy spożyć na 2-3 h przed pójściem spać;
dokładne przeżuwanie spożywanego pokarmu, unikanie jedzenia w pośpiechu i połykania dużych kawałków;
wypijanie co najmniej 2 litrów płynów dziennie (najlepiej wody), małymi łykami;
unikanie nadmiernej ilości tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, czerwonego, przetworzonego mięsa oraz wysoko przetworzonych pokarmów z dodatkiem sztucznych barwników, ulepszaczy i konserwantów;
przygotowywanie posiłków duszonych oraz gotowanych, należy ograniczyć smażenie oraz pieczenie;
zaprzestanie palenia tytoniu.

Niektórzy pacjenci ze stomią powinni unikać określonych produktów, gdyż mogą one wzmagać tworzenie gazów w jelitach. Warto podkreślić, że reakcja na ich spożycie jest bardzo indywidualna i nie u wszystkich będą wywoływały dyskomfort pod postacią wzdęć. Do produktów wykazujących działanie wzdymające zaliczamy:

warzywa kapustne (kapusta, brokuł, kalafior, kalarepa, bób);
cebulę;
otręby zbożowe;
nasiona roślin strączkowych (soczewica, ciecierzyca, groch, fasola, soja);
suszone śliwki;
napoje gazowane. [4] [6]

Osoby ze stomią powinny szczególnie uważać na produkty żywnościowe zwiększające ryzyko zablokowania stomii (wskutek niepełnego strawienia spożywanego pokarmu). Zaliczamy do nich:

seler;
kokos;
grzyby;
oliwki;
ananas;
orzechy
kapusta;
suszone owoce;
kukurydza.

Dla niektórych pacjentów duży problem stanowi nieprzyjemny zapach treści jelitowej gromadzącej się w worku stomijnym. Osoby te powinny unikać spożywania określonych produktów, mogących odpowiadać za przykry zapach stolca, takich jak:

jaja;
sery pleśniowe;
czosnek;
szparagi;
warzywa kapustne;
nasiona roślin strączkowych.[5]

Osoby ze stomią nie powinny spożywać ostrych przypraw, gdyż mogą one dodatkowo podrażniać jelita. Spożywanie produktów nabiałowych należy uzależnić od indywidualnej tolerancji pacjenta - jeżeli nie wpływają one negatywnie na jego samopoczucie, wówczas nie ma potrzeby wykluczać tej grupy pokarmów z codziennego jadłospisu. Wraz z upływem czasu, pacjent ze stomią sam potrafi ustalić, jakie pokarmy wpływają negatywnie na jego samopoczucie, a jakie może spożywać bez ograniczeń.

Warto stosować zasadę stopniowego i pojedynczego wprowadzania do diety nowych produktów żywnościowych, tak aby móc na bieżąco obserwować ich wpływ na przewód pokarmowy.

Pacjent powinien odstawić na kilka dni każdy pokarm, który spowodował dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha, biegunki, wymioty). Po ustąpieniu objawów może spróbować ponownie włączyć dany produkt do codziennej diety, ale jeśli dolegliwości ponownie wystąpią - należy na stałe wyeliminować go z jadłospisu. [7]

Stomia a aktywność fizyczna - czego unikać?

Pacjent ze stomią nie musi rezygnować z uprawiania sportu, wręcz przeciwnie - ćwiczenia fizyczne są naturalnym wsparciem tłoczni brzusznej. Regularna aktywność fizyczna stymuluje perystaltykę jelit, pobudza pasaż treści jelitowej oraz zapobiega powstawaniu zaparć. Zalecanymi formami aktywności dla tej grupy pacjentów są:

jazda na rowerze;
spacery;
nordic walking;
pływanie;
taniec. [1]

Poza wyżej wymienionymi ćwiczeniami ogólnokondycyjnymi, istotne jest wzmacnianie mięśni brzucha. Wytrenowane mięśnie brzucha efektywnie podtrzymują narządy wewnętrzne i zapobiegają powstawaniu przepukliny okołostomijnej, a także mogą pomóc pacjentowi w kontrolowanym wydalaniu kału. Ćwiczenia powinny być dobierane do stanu zdrowia oraz wieku pacjenta, najlepiej przez doświadczonego fizjoterapeutę. Należy pamiętać, że rodzaj i zakres podejmowanej przez pacjenta ze stomią aktywności fizycznej powinien być skonsultowany z lekarzem prowadzącym. [3] Ważne jest, aby pamiętać o wymianie lub opróżnieniu woreczka stomijnego przed planowaną aktywnością fizyczną. Osobom z wyłonioną stomią nie zaleca się uprawiania sportów urazowych, takich jak boks, zapasy, judo czy karate, gdyż wiążą się one z dużym ryzykiem uszkodzenia stomii. Niewskazane są także forsowne ćwiczenia z dużym obciążeniem np. podnoszenie ciężarów. Pacjenci powinni wykonywać ćwiczenia powoli, unikając gwałtownych podskoków. [2]

Czy przy stomii można pić alkohol?

Osoby ze stomią powinny unikać spożywania alkoholu - przyspiesza on perystaltykę jelit, co zwiększa wydalanie treści jelitowej przez otwór stomijny. Warto podkreślić, że zgodnie z najnowszymi doniesieniami naukowymi, każda ilość spożywanego alkoholu negatywnie wpływa na zdrowie i nie ma “bezpiecznej” dawki alkoholu nawet dla osób zupełnie zdrowych. Rozsądne więc wydaje się ograniczenie spożywania każdego rodzaju alkoholu do minimum, aby zminimalizować jego niekorzystny wpływ na stan naszego organizmu. [7]

Podsumowanie

Pacjent ze stomią, jak każda inna osoba, powinien dbać o swoje zdrowie poprzez zbilansowaną, urozmaiconą dietę, regularną aktywność fizyczną oraz realizowanie pasji. Znajomość wpływu różnego rodzaju pokarmów na perystaltykę jelit oraz konsystencję stolca pomaga pacjentom dostosować dietę do swojego trybu życia. Bibliografia: [1] http://www.monz.pl/pdf-73557-10377?filename=Rehabilitation%20of.pdf [2] https://www.termedia.pl/Analiza-systematycznej-aktywnosci-fizycznej-i-jakosci-zycia-osob-ze-stomia-jelitowa,50,41776,1,0.html [3] https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/aktualnosci/111309,zycie-ze-stomia-rehabilitacja-i-aktywnosc-fizyczna [4] https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/stomia-na-co-zwracac-uwage-w-diecie/ [5] https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/wykaz-produktow-spozywczych-nasilajacych-lub-lagodzacych-rozne-dolegliwosci-u-osob-ze-stomia/ [6] https://diety.nfz.gov.pl/diety/wp-content/uploads/2021/01/dietoterapia-ksiazka-kucharska-stomia-nfz-online.pdf [7] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/164879,dieta-u-osob-ze-stomia-zalecenia-ogolne