Zablokowanie stomii - co może być przyczyną? Postępowanie przy zablokowaniu stomii

blokada stomii

przyczyny blokady stomii

zablokowanie stomii

Stomia24.pl

27 czerwca 2023

Jeśli jesteś stomikiem, możesz obawiać się zablokowania stomii. Najczęściej do zablokowania stomii dochodzi w wyniku zatrzymania się w niej niestrawionych resztek pokarmu. Kiedy jeszcze może do niej dojść i jakie są objawy blokady stomii? Co należy wtedy zrobić?

Co to jest blokada stomii i jakie są jej przyczyny?

Blokada stomii to stan, w którym dochodzi najpierw do spowolnienia, a następnie całkowitego zatrzymania wydalania kału lub moczu. Blokada może dotyczyć zarówno urostomii, ileostomii, jak i kolostomii. Do przyczyn zablokowania stomii należą m.in.:

zwężenie światła jelita w wyniku stanu zapalnego jelita (np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna) lub w wyniku choroby nowotworowej
popromienne zwężenie światła jelita
zrosty otrzewnowe po zabiegach chirurgicznych
błędy dietetyczne
zaparcia
skręcenie jelita wokół jego długiej osi
zatkania światła jelita przez ciało obce - np. kamień żółciowy, pasożyty przewodu pokarmowego lub połknięty przedmiot
kamica (w przypadku urostomii)

Jakie mogą być objawy blokady stomii?

Zwykle, najbardziej oczywistym objawem blokady stomii jest spowolnienie lub całkowite zatrzymanie wydalania przez stomię. Mówimy wtedy odpowiednio o częściowej lub całkowitej niedrożności stomii. Można wtedy zauważyć, że stomia wypełnia się coraz wolniej i coraz rzadziej trzeba ja opróżniać lub wymieniać. Objawom tym często towarzyszy bardzo nieprzyjemny zapach. W przypadku osób z kolostomią blokada może wystąpić w ciągu kilku dni i może rozpocząć się od objawów zaparcia. W przypadku osób z ileostomią blokada może nastąpić szybciej, nawet w czasie krótszym niż 24 godziny. Inne objawy, które mogą świadczyć o blokadzie stomii:

nagły, napadowy, skurczowy ból brzucha (może dotyczyć okolicy stomii lub całego brzucha)
obrzęk brzucha i/lub stomii
nudności i (lub) wymioty, w tym treścią kałową
w przypadku urostomii może dojść do zmiany koloru moczu na ciemny i zmniejszenia ilości wydalanego moczu

Postępowanie przy zablokowaniu stomii

Jeżeli odczuwasz silny ból czy masz całkowitą blokadę stomii, wymiotujesz, Twoja stomia jest obrzęknięta lub zmieniła kolor - przestań jeść i pić i natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Taki stan wymaga pilnej interwencji medycznej.

Jeśli masz ileostomię lub kolostomię i podejrzewasz blokadę stomii w wyniku zebrania się w niej niestrawionych cząstek pokarmu możesz zastosować poniższe wskazówki zanim skontaktujesz się z lekarzem. Ale uwaga! Jeżeli tylko jakiekolwiek objawy Cię niepokoją, odczuwasz ból, wymiotujesz – nie czekaj, tylko skorzystaj z porady lekarskiej.

jeśli zauważysz obrzęk stomii - wymień worek, przycinając płytkę stomijną nieco większą niż normalnie, aby zmieścić obrzęk;
jeśli nie masz wydzieliny ze stomii lub jest ona niewielka, a nie masz mdłości ani wymiotów, przestań jeść pokarmy stałe i spożywaj wyłącznie dietę płynną, taką jak zupa lub ciepły rosół, lody, jogurt naturalny;
jeśli to możliwe, idź na krótki spacer, utrzymując się w ruchu, zwiększasz dopływ krwi do jelit, a tym samym wspomagasz ich perystaltykę, co powinno pomóc w usunięciu niedrożności;
delikatnie masuj okolice stomii lub cały brzuch, ponieważ większość blokad występuje tuż pod stomią, może to pomóc w usunięciu blokady
wykorzystaj poduszka rozgrzewającą lub zrób sobie ciepłą kąpiel, które mogą pomóc rozluźnić mięśnie brzucha i usunąć blokadę

Jak uniknąć blokady stomii?

Jeśli blokada stomii została spowodowana źle strawionym pokarmem, w przyszłości możesz zminimalizować ryzyko powstania nowej blokady pamiętając o:

spokojnym spożywaniu posiłków, jedzeniu bez pośpiechu, aby dać organizmowi czas na prawidłowe przeżucie, strawienie i przyswojenie posiłków.
gryzieniu małych kęsów i dokładnym przeżuwaniu pokarmu

Do produktów, które mogą przyczynić się do zablokowania stomii (głównie ileostomii) należą te, które nie ulegają całkowitemu strawieniu. Aby zmniejszyć ryzyko zablokowania stomii, należy ograniczyć ich spożywanie. Do tych produktów należą: seler, wiórki kokosowe, orzechy, fasola, surowa kapusta, grzyby, oliwki, ananas, ogórek, suszone owoce, papryka, kukurydza, białe części pomarańczy, skórki jabłka, nasiona (np. nasiona chia, sezam). Bibliografia:

Thygeson NM. Fifty Years With a Brooke Ileostomy: An Autobiographical Case Report. 2021 Aug 7;13(8):e16980. doi: 10.7759/cureus.16980. PMID: 34527460; PMCID: PMC8420992.
Berti-Hearn L, Elliott B. Ileostomy Care: A Guide for Home Care Clinicians. Home Healthc Now. 2019 May/Jun;37(3):136-144. doi: 10.1097/NHH.0000000000000776. PMID: 31058731.
Jarosz M. Instytut Żywności i Żywienia: Żywienie chorych ze stomią. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2007.
https://www.ostomy.org/wp-content/uploads/2020/10/Ileostomy_Blockage_2020.pdf
https://www.oakmed.co.uk/help-advice/advice-articles/how-to-unblock-a-stoma/