Czy każda stomia jest na zawsze? Na czym polega zabieg zespolenia stomii?

Dominującym uczuciem u przyszłych stomików jest uzasadniony lęk przed nieznanym. Niejednokrotnie dochodzi do tego frustracja wynikająca z konieczności ograniczenia w pewnym aktywności. Zespolenie jelit to jedno z najbardziej oczekiwanych słów, jakie pragną usłyszeć stomicy od lekarza. Czemu służy stomia czasowa? Jak wygląda operacja zamknięcia wytworzonej przetoki? Kiedy zespolenie jelita grubego po stomii jest niemożliwe? Odpowiedzi na wiele kluczowych pytań można znaleźć w poniższym artykule.

Kiedy można zamknąć stomię czasową?

Operacyjnie wytworzona przetoka nie zawsze jest rozwiązaniem definitywnym. Stomia czasowa to wyłonione na powłokach brzusznych ujście jelita, które można zamknąć w toku dalszego leczenia. O tym, ile czasu musi minąć od momentu wytworzenia przetoki do jej cofnięcia, decyduje ogólny stan pacjenta. W większości przypadków stomia czasowa jest zamykana w okresie 4-12 miesięcy od wykonanego zabiegu. W niektórych okolicznościach może zamienić się w definitywną. Dzieje się tak w momencie, gdy przeszkodą do jej likwidacji jest ogólny zły stan lub podeszły wiek pacjenta. Zamknięcie stomii staje się możliwe w momencie odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Taka opcja istnieje dopiero po zagojeniu się operowanej rany i ustąpieniu objawów. W przypadku schorzeń nowotworowych należy odczekać co najmniej rok. Potrzebne jest uzyskanie pewności, że choroba cofnęła się całkowicie. O zamknięciu stomii decyduje chirurg po wyrażeniu zgody pacjenta. Niekiedy odradza takie rozwiązanie ze względu na podwyższone ryzyko poddania się interwencji chirurgicznej. Niejednokrotnie zdarza się, że pacjent dobrze adaptuje się do nowej sytuacji i chce pozostać z wytworzoną przetoką jak najdłużej.

Jak wygląda operacja zamknięcia stomii?

Wyłonione ujścia jelita grubego lub cienkiego może być zlikwidowane podczas kolejnego zabiegu operacyjnego. Jak wygląda zamknięcie stomii czasowej? Zanim do tego dojdzie, oceniany jest ogólny stan pacjenta oraz drożność jelita cienkiego i grubego. W tym celu wykonuje się badanie endoskopowe. Niezbędne jest także podanie środka kontrastującego do pętli odprowadzającej, co umożliwia sprawdzenie szczelności zespolenia. W niektórych przypadkach przeprowadza się również tzw. manometrię anorektalną. Operacja zamknięcia stomii może być wykonana po zagojeniu zespolenia i uzyskaniu oczekiwanego wyniku badania. Pod uwagę bierze się również wiek pacjenta, status kliniczny oraz onkologiczny. Operacja zamknięcia stomii ma na celu przywrócenie ciągłości przewodu pokarmowego. Przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym i może potrwać nawet kilka godzin. Na przebieg pooperacyjny ma wpływ wiele czynników. Istotne znaczenie ma wybór metody zespolenia jelita.

Jakie mogą być powikłania po zamknięciu stomii?

Likwidacja przetoki nie należy do skomplikowanych zabiegów chirurgicznych. Zamknięcie stomii nie jest obciążone dużym ryzykiem. Istnieje jednak ryzyko powikłań pooperacyjnych. Spośród najczęstszych warto wymienić:

• zakażenie rany pooperacyjnej;
• powstanie przepukliny okołostomijnej;
• nieszczelność lub krwawienia z miejsca zespolenia;
• utworzenie przetoki jelitowej;
• niedrożność jelita.

Jak wspomniano wcześniej, nie bez znaczenia jest wybór metody zespolenia jelita mającej na celu zamknięcie stomii. Powikłania pooperacyjne występują znacznie rzadziej po zabiegach przeprowadzanych laparoskopowo. W tym przypadku możliwe jest uzyskanie sześciokrotnego powiększenia operowanego miejsca. Chirurg wykonuje jedynie niewielkie nacięcia, a pacjent może zostać wypisany ze szpitala nawet dzień później. Klasyczna operacja wiąże się z koniecznością dużego rozcięcia powłok brzusznych, przez co chory dochodzi do siebie znacznie dłużej. Najwcześniej wypisywany jest ze szpitala po tygodniu. Nie wszyscy pacjenci kwalifikują się jednak do operacji wykonywanej laparoskopowo.

Kiedy stomia czasowa zamienia się w definitywną?

Dzieje się tak w sytuacji, gdy nie ma realnych szans na odzyskanie zdrowia. Do niewątpliwych przeszkód zamknięcia stomii należy wyniszczenie organizmu oraz zaawansowana choroba nowotworowa. Najogólniej mówiąc stomia czasowa zamienia się w definitywną w momencie, gdy nie udaje się zlikwidować powodu, dla którego musiała zostać wyłoniona. Przede wszystkim chodzi o brak możliwości odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Przed zabiegiem należy wykonać komplet badań (m.in. tomografia, USG, rentgen) i upewnić się, że nie ma cech rozsiewu choroby nowotworowej. W niektórych przypadkach decyzja o likwidacji musi być odłożona w czasie. Dzieje się tak w momencie braku widocznych efektów leczenia. Przeciwwskazaniem są nie tylko rozległe ogniska nowotworu, ale też trwałe usunięcie fragmentów przewodu pokarmowego. Aby pozbyć się tymczasowego rozwiązania, musi też minąć odpowiedni okres czasu od zakończenia chemioterapii. Niejednokrotnie stomia czasowa służy pacjentom do końca życia.