Kiedy rak jelita grubego daje przerzuty?

rak jelita grubego

kolonoskopia

przerzuty raka jelita grubego

Stomia24.pl

7 lutego 2023

Rak jelita grubego jest nowotworem nabłonkowym, który powstaje najczęściej na podłożu łagodnych gruczolaków. Za jego rozwój odpowiada szereg genetycznych mutacji zachodzących w komórkach zdrowych tkanek. Przez dłuższy okres czasu może nie dawać charakterystycznych objawów. Dolegliwości pojawiają się zwykle w zaawansowanym stadium choroby. Gdzie rozwija się rak jelita grubego? Kiedy daje przerzuty? Odpowiedzi na najważniejsze pytania udzielamy poniżej.

Gdzie występują przerzuty raka jelita grubego?

Rak jelita grubego jest podstępnym schorzeniem, które początkowo może rozwijać się zupełnie bezobjawowo. Zdecydowanie częściej atakuje mężczyzn niż kobiety. Największy odsetek zachorowań odnotowuje się u osób powyżej 65. roku życia. Wykrycie raka jelita grubego we wczesnym stadium zwiększa szanse na całkowite wyleczenie. W związku z tym istotne znaczenie ma profilaktyka, minimalizowanie czynników ryzyka oraz zapobieganie rozwojowi choroby. Wczesne symptomy nowotworu jelita grubego są niespecyficzne, często przypominają powszechne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Wiele osób je bagatelizuje i przypisuje zatruciom pokarmowym, stresowi czy nieprawidłowej diecie. Charakterystyczne objawy pojawiają się zazwyczaj w zaawansowanym stadium schorzenia.

Do najczęściej występujących można zaliczyć bóle brzucha, niedrożność jelit, zmianę rytmu wypróżnień (biegunki lub zaparcia), obecność krwi w stolcu, krwawienie z odbytu, powiększenie wątroby, ogólne osłabienie, postępującą utratę masy ciała, brak apetytu.

Powikłania występują u ok. 30-40% pacjentów onkologicznych. W wielu przypadkach schorzenie jest diagnozowane na etapie rozsiewu nowotworowego, do którego dochodzi drogą limfatyczną lub krwionośną. Jakie powikłania daje rak jelita grubego? Przerzuty pojawiają się w w węzłach chłonnych jelita, w którym rozwijają się zmiany nowotworowe. Najczęściej występują w wątrobie. Rak jelita grubego może też zaatakować inne narządy, w tym płuca, mózg, kości czy jajniki. Rozsiana forma nowotworu wywołuje dodatkowe objawy, typowe dla miejsca występowania.

Jakie badania przy przerzutach raka jelita grubego?

Zbyt późno wykryte zmiany nowotworowe są nieuleczalne lub trudne do wyleczenia. Z tego względu szczególne znaczenie ma odpowiednia diagnostyka, dzięki której można rozpoznać chorobę we wczesnym stadium. Istnieje wiele badań pozwalających potwierdzić lub wykluczyć podejrzane zmiany w jelicie grubym. W celu postawienia właściwej diagnozy wykorzystuje się badanie przedmiotowe brzucha, przez odbyt, endoskopowe oraz histopatologiczne z biopsją materiału pobranego podczas endoskopii. W diagnostyce raka jelita grubego zastosowanie znajdują następujące metody.

Badanie per rectum (przez odbyt) – jest praktycznie bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. Doskonale sprawdza się w profilaktyce nowotworów prostaty oraz raka jelita grubego. Badanie jest wykonywane rutynowo zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Pozwala na wykrycie guzków nowotworowych w okolicy odbytu oraz końcowej części odbytnicy.
Kolonoskopia – jest badaniem wykonywanym przy użyciu specjalnego urządzenia, dzięki któremu można ocenić stan całego jelita grubego. Polega na wprowadzeniu giętkiego i długiego przewodu przez odbyt, a następnie przez odbytnicę do okrężnicy zstępującej, poprzecznej oraz wstępującej. W trakcie badania możliwe jest także pobranie wycinków do badania histopatologicznego oraz zatamowanie ewentualnego krwawienia.
Rektoskopia – jest wziernikowaniem końcowego odcinka odbytnicy. Badanie odbywa się przy użyciu sztywnego przyrządu optycznego. Dzięki niemu można stwierdzić obecność zmian w końcowej części jelita grubego, pobrać wycinki do badania histopatologicznego oraz usunąć niewielkie polipy.
Kolonoskopia wirtualna (kolonografia) – to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która jest wykonywana za pomocą tomografu komputerowego. Polega na podaniu do światła jelita grubego powietrza, co pozwala na utworzenie trójwymiarowego obrazu odcinka od odbytnicy do kątnicy. Do wykonania kolonoskopii wirtualnej niezbędne jest oczyszczenie jelita grubego.
Wlew kontrastowy jelita grubego – badanie jest obecnie coraz rzadziej wykonywane. Polega na wykonaniu serii zdjęć radiologicznych jamy brzusznej po podaniu środka kontrastowego. Na podstawie tego badania możliwe jest wykrycie zmian patologicznych w obrębie jelita grubego.
Badanie stężenia CEA we krwi (antygenu karcynoembrionalnego) – metoda ta bywa wykorzystywana do obserwacji chorego po leczeniu onkologicznym. Pozwala na oznaczenie markerów, które są charakterystyczne dla raka jelita grubego. Badanie antygenu CEA pomaga określić, czy nie doszło do ewentualnej wznowy procesu nowotworowego. Dzięki temu możliwe jest monitorowanie stanu pacjenta.

Do oceny zaawansowania zmian nowotworowych i obecności przerzutów w regionalnych węzłów chłonnych służą badania obrazowe. W diagnostyce wykorzystuje się USG lub TK jamy brzusznej oraz RTG klatki piersiowej. W celu zaplanowania odpowiedniego postępowania terapeutycznego wskazane jest wykonanie rezonansu magnetycznego miednicy. Zaleca się także przeprowadzenie biopsji chirurgicznej lub aspiracyjnej cienkoigłowej, podczas której pobiera się materiał komórkowy z guza nowotworowego.

Leczenie przerzutów raka jelita grubego

Wybór optymalnej metody terapeutycznej zależy od stopnia zaawansowania choroby. Przed rozpoczęciem leczenia raka jelita grubego niezbędne jest wykonanie szeregu dodatkowych badań, m.in. USG czy tomografii komputerowej. Lekarz powinien wystawić tzw. kartę DiLO i skierować pacjenta do specjalnego ośrodka. Za podstawę leczenia raka jelita grubego uznaje się zabieg operacyjny. W niektórych przypadkach należy jednak rozważyć wykonanie operacji lub odłożyć ją w czasie. Jeśli nowotwór jest niewielkich rozmiarów i występuje w postaci małego polipa, istnieje wskazanie do wycięcia samego guza bez usuwania fragmentu jelita. Taki zabieg operacyjny przeprowadza się metodą laparoskopową lub endoskopową. Wszystko zależy od umiejscowienia oraz rodzaju zmiany nowotworowej. W większości przypadków konieczne jest wycięcie guza wraz z fragmentem jelita grubego. Zaawansowany miejscowo lub regionalnie nowotwór usuwa się operacyjnie razem z marginesem zdrowych tkanek oraz węzłami chłonnymi. Zabieg operacyjny tego typu odbywa się po znieczuleniu ogólnym i polega na wykonaniu cięcia na skórze. W przypadku pacjentów z bardzo zaawansowanym rakiem jelita grubego istnieje konieczność przeprowadzenia operacji wielonarządowych. Wskazaniem do ich wykonania jest naciekanie nowotworu na sąsiednie organy. Do zabiegu radykalnego kwalifikuje się chorych, u których zdiagnozowano operacyjne oraz synchroniczne przerzuty raka jelita grubego. W pierwotnie nieresekcyjnych guzach i przy nieoperacyjnych zmianach przerzutowych konieczne jest zastosowanie chemioterapii indukcyjnej. Możliwość wykonania zabiegu chirurgicznego można ponownie ocenić po ok. 2-3 miesiącach leczenia.

Jakie są rokowania?

Jak wspomniano wcześniej, szanse wyleczenia znacznie maleją razem ze stopniem zaawansowania nowotworu. Niezmiennie dużym problemem zdrowotnym jest rak jelita grubego z przerzutami. Rokowania zależą od ilości powstałych ognisk nowotworu oraz etapu, na jakim został zdiagnozowany. Kluczowe znaczenie ma stosowanie strategii prewencyjnych, wykorzystywanie badań przesiewowych i jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Na podstawie stopnia zaawansowania choroby dobierana jest optymalna terapia onkologiczna. Jakie szanse na wyleczenie mają pacjenci, u których zdiagnozowano raka jelita grubego z przerzutami do wątroby? Rokowania trudno jednoznacznie określić, ponieważ są uzależnione od wielu czynników, m.in. stanu chorego, chorób współistniejących, rozmiaru zmian nowotworowych w zajętym organie czy odpowiedzi na leczenie. Rak jelita grubego daje przerzuty do wątroby i innych organów, gdy nie zostanie zdiagnozowany w odpowiednim momencie. Wdrożenie leczenia radykalnego zapobiega w znacznym stopniu powstawaniu dalszych i bardziej rozległych zmian nowotworowych.