Kalprotektyna w kale a choroby jelit. Normy dla kalprotektyny

kalprotektyna

kalprotektyna normy

kalprotektyna w kale

Stomia24.pl

5 lipca 2022

Oznaczenie kalprotektyny w kale wykonuje się u osób zgłaszających dolegliwości ze strony dolnego odcinka układu pokarmowego, takie jak bóle brzucha, wzdęcia, gazy, zaparcia czy biegunki. Badanie kalprotektyny pozwala stwierdzić, czy objawy te wynikają ze stanu zapalnego w jelitach i kwalifikują się do dalszej diagnostyki, czy są związane z uciążliwym, aczkolwiek nie niebezpiecznym dla zdrowia zespołem jelita drażliwego. Kalprotektyna, w odróżnieniu od kolonoskopii, jest nieinwazyjnym badaniem różnicującym schorzenia w obrębie jelit. Marker ten pozwala odróżnić czynnościowe zaburzenia jelit (np. zespół jelita drażliwego, czyli IBS) od chorób wymagających stałego monitorowania i leczenia, jakimi są nieswoiste zapalenia jelit. Badanie wykonuje się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Oznaczenie kalprotektyny w kale w wielu przypadkach zwalnia z konieczności wykonania kolonoskopii.

Do nieswoistych chorób zapalnych jelit zalicza się chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Czym jest kalprotektyna

Kalprotektyna to tzw. białko ostrej fazy – jej stężenie w kale wzrasta, gdy w jelitach rozwija się proces zapalny. Im jest on bardziej zaawansowany, tym stężenie kalprotektyny jest wyższe. W zależności od miejsca pojawienia się stanu zapalnego, kalprotektyna uwalniana jest do surowicy, płynów ustrojowych, moczu lub kału. Obecnie w diagnostyce laboratoryjnej najczęściej wykonuje badanie stężenia kalprotektyny w próbce kału. Kalprotektyna produkowana jest neutrofilach (rodzaj białych krwinek). Neutrofile są odpowiedzialne za zwalczanie stanu zapalnego. Są w stanie przenikać przez ścianę jelita do jego wnętrza, gdzie ulegają zniszczeniu, a jednocześnie uwalniają kalprotektynę. Ta gromadzi się w kale i jest z nim wydalana.

Kiedy warto zbadać kalprotektynę?

Badanie kalprotektyny zalecane jest przy przewlekłych dolegliwościach z dolnego odcinka układu pokarmowego. Objawy, przy których sprawdza się stężenie kalprotektyny:

częste biegunki
częste zaparcia
przewlekłe bóle brzucha
powtarzające się wzdęcia
gazy

Kalprotektyna w kale jest oznaczana nie tylko w celu odróżnienia choroby zapalnej w jelitach od zespołu jelita drażliwego. Marker ten jest pomocny także dla oceny stopnia zaawansowania choroby jelit oraz monitorowania efektów wdrożonego leczenia.

Kalprotektyna w kale – normy

Jakie zinterpretować wynik badanie kalprotektyny?

< 50 μg/g – wynik wskazuje na brak procesu zapalnego w jelitach
50 – 120 μg/g – podwyższone stężenie kalprotektyny wskazuje na łagodne zapalenie w przewodzie pokarmowym, zalecane jest powtórzenie badania za jakiś czas
120 μg/g – wynik wskazuje na proces zapalny w jelitach

Uciążliwe objawy ze strony układu pokarmowego przy prawidłowym stężeniu kalprotektyny mogą świadczyć o zespole jelita drażliwego. Kluczowe dla pacjenta pozostaje stosowanie odpowiedniej diety oraz redukcja stresu, który bardzo nasila objawy IBS. Stężenie kalprotektyny w kale w zakresie 50-150 μg/g świadczy o łagodnym stanie zapalnym w jelitach. Przyczyną umiarkowanego wzrostu stężenia kalprotektywy w kale może być:

infekcja
alergia pokarmowa
celiakia
przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych
zapalenie błony śluzowej żołądka

Wynik powyżej 150 μg/g świadczy o znaczącym zapaleniu przewodu pokarmowego, co może być związane z:

chorobą Leśniowskiego-Crohna,
wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego,
gruczolakami,
polipami,
infekcjami,
rakiem jelita grubego.

W takiej sytuacji zaleca się badanie kolonoskopii w celu ustalenia charakteru stanu zapalnego. Nieleczone wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz choroba Leśniowskiego-Crohna nie tylko znacznie pogarszają jakość życia, ale mogą prowadzić do dalszych schorzeń, w tym do raka jelita grubego. Stąd tak ważna jest dalsza diagnostyka oraz ewentualne wdrożenie leczenia. Kalprotektyna badana jest także u pacjentów z już zdiagnozowanym nieswoistym zapaleniem jelit. Wynik powyżej 250 μg/g wskazuje na aktywną fazę choroby.

Jak przygotować się do badania kalprotektyny w kale?

Badanie stężenia kalprotektyny nie wymaga szczególnych przygotowań. Na kilka dni przed planowanym badaniem należy przerwać przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Próbka kału do badania powinna być pobrana z kilku punktów stolca, nie powinna mieć kontaktu z wodą, ani środkami chemicznymi stosowanymi w toaletach. Kał powinien być umieszczony w jałowym pojemniku i do czasu dostarczenia go do przechowywany w lodówce (nie dłużej niż przez 48 godzin). W internecie można zakupić specjalne nakładki na sedes, które ułatwiają pobranie kału do badań tego rodzaju.