Czy stomia jest na zawsze?

stomia

Stomia24.pl

20 marca 2024

Wyłonienie stomii bywa dla większości osób trudnym doświadczeniem. Wiąże się z nieuniknionym lękiem przed nieznanym i obawą związaną z odnalezieniem się w nowej rzeczywistości. Z tego względu niezwykle ważna jest prawidłowa pielęgnacja i zaopatrzenie się w odpowiedni sprzęt stomijny. Na czym polega stomia? Co to jest? Kiedy zamienia się w definitywną? Podpowiadamy.

Stomia – co to takiego?

Nazwa ta służy do określenia zabiegu operacyjnego, podczas którego wytwarzane jest połączenie pomiędzy narządem wewnętrznym a zewnętrzną powłoką ciała. Stomia to chirurgicznie utworzona przetoka wyłaniana w momencie, gdy dochodzi do przerwania ciągłości układu pokarmowego lub moczowego. Może być stała (definitywna) lub czasowa (na pewien okres). Operacje stomii jelitowej wykonuje się z powodu konkretnych wskazań medycznych. Zaliczyć do nich można nowotwory okrężnicy, odbytnicy lub pęcherza moczowego, chorobę Leśniowskiego- Crohna, zespół Ogilviego, wady wrodzone przewodu pokarmowego, perforacje na skutek poważnych urazów.

Więcej o stomii przeczytasz tutaj.

Stomia – rodzaje

Ze względu na budowę, obowiązujący jest podział na stomie pojedyczne (jednolufowe) oraz podwójne (dwulufowe). W pierwszym przypadku operacja polega na wyprowadzeniu na powłoki brzuszne przekroju światła jednego fragmentu jelita. Natomiast stomia dwulufowa odnosi się do wyłonienia całej pętli wraz z dwoma otworami wyprowadzającymi.

W zależności od umiejscowienia, istnieje podział na 3 rodzaje.

Stomia jelita grubego (kolostomia) – najczęściej jest wyłaniana na różnych odcinkach okrężnicy i wystaje na wysokość 0,5-2 cm. Może być wykonana po usunięciu odbytnicy. Przeprowadzenie zabiegu bywa konieczne w sytuacji, gdy nie ma alternatywnych sposobów leczenia przewodu pokarmowego. Kolostomia jest zabezpieczana odpowiednio dobranym workiem stomijnym. Konsystencja wyróżnień po tym zabiegu zależy od miejsca wyłonienia stomii. W przypadku wyłonienia na okrężnicy zstępującej przybiera dość zwartą postać, a na wstępującej jest zazwyczaj półpłynna lub płynna.
Stomia jelita cienkiego (ileostomia) – jest zabiegiem przeprowadzanym najczęściej na końcowym jego odcinku. Wśród możliwych wskazań do wykonania operacji znajduje się usunięcie w całości jelita grubego. Zabieg jest przeprowadzany także w sytuacjach, gdy część jelita cienkiego zostaje objęta procesem chorobowym. Treść wypływająca z tego rodzaju stomii bywa wyjątkowa żrąca. Po wyłonieniu ileostomii trzeba również korzystać z worka stomijnego.
Stomia układu moczowego (urostomia) – to inaczej przetoka moczowo-skórna, która musi być wyłoniona w momencie, gdy niemożliwe staje się oddawanie moczu w sposób naturalny. Niejednokrotnie stanowi połączenie nerek, pęcherza lub moczowodu ze skórą na brzuchu. Urostomia może być również rozwiązaniem stałym lub tymczasowym. W tym przypadku niezbędne jest korzystanie z odpowiednio dopasowanego worka urostomijnego.

Stomia po operacji zespolenia jelitowego

W przypadku wystąpienia poważnych powikłań, może okazać się konieczne wykonanie zabiegu wyłonienia przetoki. Operacja ma na celu przywrócenie ciągłości zespolenia. Jeśli z pewnych względów leczenie nie powiodło się, wykonywana jest stomia jelitowa. Do jej pełnego uformowania dochodzi zazwyczaj do 30 dni po operacji. W tym czasie mogą pojawić się stany zapalne, które objawiają się zaczerwieniem skóry i obrzękiem. Dlatego warto przykładać dużą uwagę do właściwej pielęgnacji i higieny.

Do możliwych powikłań w okresie pooperacyjnym zaliczyć można wytworzenie się przepukliny okołostomijnej lub przewlekłej przetoki, wypadanie stomii, przedziurawienie bądź skręcenie jelita. Spośród dolegliwości ogólnoustrojowych warto wymienić problemy psychologiczne, społeczne czy metaboliczne.

Kiedy stomia czasowa pozostaje na stałe?

Stomia czasowa jest zazwyczaj zamykana w ciągu 4-12 miesięcy od przeprowadzonego zabiegu. W niektórych przypadkach zamienia się w definitywną. Za przeszkodę do likwidacji stomii uznaje się ogólny zły stan pacjenta i brak realnych szans na odzyskanie zdrowia. Wskazaniem do pozostawienia wyłonionej przetoki na stałe może też być podeszły wiek chorego. Przeszkodą do zamknięcia stomii jest wyniszczenie organizmu spowodowane długotrwałą chorobą nowotworową.

Stomia czasowa może być zamknięta w momencie, gdy zespolenie szwów całkowicie się wygoi. Jeśli nie istnieją żadne przeciwskazania jest to możliwe po kilku miesiącach od operacji. Z naturalnych względów pacjenci onkologiczni muszą zakończyć chemioterapię lub radioterapię. Możliwość zamknięcia stomii czasowej zależy m.in. od czasu rekonwalescencji potrzebnego do przywrócenia normalnego funkcjonowania układu pokarmowego. Zanim zostanie przeprowadzony zabieg, niezbędne jest wykonanie kompletu badań (m.in. USG czy tomografia komputerowa) i upewnienie się, że nie doszło do rozsiewu choroby nowotworowej.