Niedokrwienie stomii

stomia

niedokrwistośc

krew

choroba

wyłonienie

Stomia24.pl

8 sierpnia 2024

W wyniku operacji wyłonienia stomii mogą pojawić się powikłania, które wywołane są wieloma czynnikami. W pierwszej kolejności należy ustalić ich przyczynę oraz podjąć stosowne kroki, by zapobiec pozabiegowym komplikacjom w przyszłości. Jednym z najbardziej niebezpiecznych powikłań jest niedokrwienie stomii. Czym grozi? Jakie objawy wskazują na martwicę, czyli ostre niedokrwienie stomii? Wyjaśniamy.

Powikłania stomijne po operacji

Stomia, czyli chirurgicznie utworzona przetoka jelitowa lub moczowa służy do przywrócenia ciągłości przewodu pokarmowego. Nie zawsze jest rozwiązaniem wdrażanym na stałe, może być zamknięta w okresie 4-12 miesięcy od jej wyłonienia. W większości przypadków zabieg ten ratuje ludzkie życie. Zdarza się jednak, że przyczynia się do szeregu komplikacji. Niezwykle ważne jest zrozumienie możliwych przyczyn powikłań oraz zapobieganie im w przyszłości. Wpłynie to na poprawę komfortu i zdrowia pacjenta.

Stomia jelitowa jest rozwiązaniem tymczasowym w przypadku, gdy możliwe staje się wyleczenie choroby podstawowej. Jeśli istnieją przeszkody do jej likwidacji, pozostaje z pacjentem na dłuższy czas lub nawet do końca życia. Może być zamknięta podczas kolejnego zabiegu chirurgicznego i po odtworzeniu ciągłości układu pokarmowego. Przed likwidacją stomii brany jest pod uwagę ogólny stan zdrowia pacjenta oraz drożność jelita. Istotne znaczenie ma również wiek osoby z wyłonioną przetoką.

Jakie komplikacje mogą wystąpić po zabiegu typu stomia? Powikłania wczesne pojawiają się:
najczęściej w ciągu maksymalnie 30 dni od zabiegu. Zaliczyć do nich można:

niedokrwienie – prawidłowo wyłoniona przetoka powinna mieć kolor różowo-czerwony, niekiedy zmienia barwę na bardziej brunatną, co świadczy o zaburzeniach krążenia krwi w naczyniach, dlatego warto na bieżąco monitorować kolor śluzówki wyłonionego jelita;
martwica stomii – jest spowodowana ostrym niedokrwieniem i najczęściej wynikiem zakrzepicy naczyń odżywiających jelita, co z reguły wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej;
krwawienie – we wczesnym okresie pooperacyjnym może do niego dochodzić dość często, zwykle spowodowane jest urazem śluzówki stomii, czasami występuje na skutek zabiegów higienicznych;
obrzęk stomii – najczęściej ustępuje po zdjęciu szwów, może wynikać z wytworzenia zbyt wąskiego kanału w powłokach brzusznych;
ostra niedrożność jelita – bywa skutkiem uwięzienia pętli jelita w szparze pomiędzy częścią, z którego wytworzono stomię a boczną ścianą jamy brzusznej i może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta;
przetoka okołostomijna – to kanał, jaki powstaje pomiędzy dwiema niepołączonymi strukturami tkanek, często pojawia się u pacjentów zmagających się z chorobą Leśniowskiego-Crohna;
wciągnięcie stomii – bywa spowodowane nadmiernym napięciem jelita, częstą przyczyną jest wzrost masy ciała pacjenta lub martwica;
zakażenie rany stomijnej – może mieć miejsce w przypadku, gdy doszło do wypływu treści jelitowej w okolice chirurgicznego połączenia śluzówki, najczęściej związane jest z nieprawidłowym założeniem szwów lub krwiakiem.

Spośród najczęstszych powikłań późnych warto wymienić tj.:

przepuklina okołostomijna – to nieprawidłowe uwypuklenie zawartości jamy brzusznej, które powstaje na skutek defektu w powłokach, najczęściej dotyczy pacjentów po operacji przeprowadzonej na jelicie grubym;
zapadnięcie stomii – wklęsła stomia położona jest poniżej poziomu skóry, problem tego rodzaju może wystąpić bezpośrednio po zabiegu;
zwężenie stomii – zwykle jest następstwem wytworzenia zbyt małego otworu stomijnego, wyłonienia płaskiej stomii lub wynikiem zmian niedokrwiennych;
wypadanie stomii – wynika z nadmiernego wysunięcia się pętli jelita z otworu stomijnego, częściej występuje przy ileostomii;
żylaki okołostomijne – występują dość rzadko i dotyczy najczęściej osób, którym usunięto jelito grube wraz z odbytnicą, mogą pojawić się również u pacjentów z toksycznym uszkodzeniem miąższu wątroby;
zmiany rozrostowe – powstają wokół stomii i zwykle są reakcją na przewlekłe podrażnienia wywołane źle dobranym sprzętem stomijnym oraz kontaktem skóry z treścią jelitową;
powikłania związane z niewłaściwym umiejscowieniem stomii – przyczyniają się do powstawania problemów skórnych, które wynikają z trudności w doborze odpowiedniego sprzętu stomijnego, występują na skutek podciekania treści jelitowej pod przylepiec stomijny.

Martwica stomii czyli niedokrwienie

Powikłania pooperacyjne mogą dotyczyć wyłącznie błony śluzowej lub całej grubości ściany wyłonionego operacyjnie jelita. Zalicza się do nich niedokrwienie stomii, które może prowadzić do jej martwicy. Powikłanie tego typu występuje w przypadku, gdy krezka jelita jest zbyt napięta lub zawężony zostanie kanał stomijny. Wówczas może dojść do zaburzeń krążenia w naczyniach odżywiających stomię.

Po czym poznać ostre niedokrwienie, jakim jest martwica stomii? Objawy można dostrzec w ciągu 24-48 godzin od operacji. Na niedokrwienie stomii wskazuje nienaturalne, ciemnowiśniowe zabarwienie. Na początku śluzówka staje się ciemnoczerwona, po czym zmienia kolor na fioletowy, brązowy lub czarny. Choć jest powikłaniem rzadkim, to jednak bardzo groźnym. Martwica skutkuje ostrym niedokrwieniem przetoki, co stanowi nawet zagrożenie dla życia. Zdecydowanie częściej występuje u osób otyłych. Dlatego warto walczyć z nadwagą i dołożyć wszelkich starań, by stosować odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne.

Do martwicy stomii dochodzi niezwykle rzadko. Ogólnodostępne statystyki wskazują, że występuje u 1-20% stomików. Jeśli obejmie całość lub część stomii, wymagana jest ponowna korekta chirurgiczna. W takim przypadku lekarze podejmują się usunięcia martwiczych tkanek. W przypadku, gdy martwica obejmuje całą grubość ściany jelita, często po wygojeniu przyczynia się do zwężenia stomii. Jeśli rozciąga się poniżej powięzi brzucha, to konieczne bywa wyłonienie stomii na nowo. Martwica może pojawić się zarówno po operacji przeprowadzonej na jelicie cienkim, jak i grubym.

Niedokrwienie stomii – zapobieganie

Niezwykle ważna jest prawidłowe wyznaczenie miejsca stomii oraz dopasowanie sprzętu. W tym zakresie kluczową rolę pełni pielęgniarka stomijna i lekarz chirurg. Stomia powinna być wyłoniona w odpowiedniej odległości od poprzednich blizn czy fałdów skórnych, to znaczy miejsc zmienionych chorobowo. Nie może znajdować się zbyt blisko kości biodrowej i łuku żebrowego. Oddalenie od linii cięcia powinno wynosić co najmniej 4-5 cm, co minimalizuje ryzyko zacieku treści jelitowej do rany.

Istotne znaczenie ma właściwa pielęgnacja stomii. Worek stomijny powinien być wymieniany regularnie w pomieszczeniu z dostępem do toalety oraz umywalki. Przed wymianą sprzętu trzeba dokładnie umyć ręce i je osuszyć. Warto zaopatrzyć się w akcesoria stomijne, które idealnie dopasowują się do ciała oraz tworzą szczelną barierę. Skutecznie zabezpieczają przed podciekaniem treści jelitowej. Do najbardziej polecanych wyrobów medycznych dla stomików można zaliczyć pasty uszczelniające, paski mocujące oraz pierścienie stomijne.

-------------------------------------------

Stomia24.pl - Zakupy online dla Twojej stomii w jednym miejscu!

Realizujemy zlecenia NFZ