Powikłania stomijne - Jak rozpoznać i zapobiegać?

stomia

powikłania stomijne

Stomia24.pl

15 stycznia 2025

Powikłania stomijne - Jak rozpoznać i zapobiegać?

Najczęstsze problemy i skuteczne strategie?

Zabieg wyłonienia stomii sprzyja powstawaniu różnego rodzaju stanów chorobowych. Powikłania stomijne zdarzają się podobnie jak w przypadku każdej ingerencji w ludzkie ciało. Mogą pojawić się szczególnie wtedy, gdy operację wykonuje się w trybie pilnym. Jak zapobiegać powikłaniom? Co zrobić, by uniknąć groźnych dla zdrowia komplikacji? Podpowiadamy.

Czym są powikłania stomijne i jak je rozpoznać?

Miejscowe zmiany wokół stomii występują dość często. Powikłania stomijne są zjawiskiem niepożądanym, dlatego należy go unikać za wszelką cenę. Mogą dotyczyć pacjentów w różnym
wieku. Niejednokrotnie wymagają zaopatrzenia się we właściwie dobrany sprzęt stomijny i zmiany w sposobie pielęgnacji stomii. Wskazane jest także stosowanie delikatnych produktów higienicznych.
W doborze odpowiedniego sprzętu i preparatów przeznaczonych do codziennej higieny może pomóc pielęgniarka stomijna.

Powikłania stomijne można podzielić na wczesne i późne. Pierwsze z wymienionych pojawiają się najczęściej bezpośrednio po zabiegu operacyjnym. Zazwyczaj występują od kilku dni do czterech tygodni po operacji. Jak je rozpoznać? Do najczęstszych wczesnych powikłań pooperacyjnych zalicza się obrzęk, zakażenia stomijne, wciągnięcie stomii, niedokrwienie lub martwicę stomii, krwawienie ze światła przetoki czy brak zrostu. Niektóre z nich mogą pojawić się w późniejszym okresie niż miesiąc po zabiegu.

Powikłania późne objawiają się najczęściej krwawieniami z błony śluzowej oraz zmianami skórnymi. Mogą za nie odpowiadać zarówno czynniki mechaniczne, jak i chemiczne. Późne powikłania wynikają też często z infekcji rany stomijnej lub reakcji alergicznej. Zaliczyć do nich można odparzenia, rumień skóry, otarcia, kontaktowe, bakteryjne lub grzybicze zapalenie skóry, uczulenie na sprzęt stomijny. Późne powikłania dermatologiczne mogą być spowodowane złym umiejscowieniem stomii, nieodpowiednio dobranym sprzętem, błędami w pielęgnacji lub brakiem właściwej higieny.

Istnieje też podział na powikłania ogólnoustrojowe i miejscowe. Powikłania ogólnoustrojowe można podzielić na:

metaboliczne,
psychologiczne,
seksualne.

W przypadku powikłań miejscowych istnieje podział na:

chirurgiczne,
dermatologiczne.

Najczęstsze problemy: od podrażnień skóry po przepukliny okołostomijne

Stomicy zmagają się często ze zmianami skórnymi. Spośród najczęstszych powikłań u chorych ze stomią należy wymienić kontaktowe zapalenie skóry będące wynikiem jej podrażnienia, urazy mechaniczne i problemy ze zrostem skórno-śluzówkowym. Bardzo często występuje zapalenie okołostomijne, które spowodowane jest długotrwałym kontaktem z treścią jelitową. Kontaktowe zapalenie skóry może mieć różny stopień nasilenia – początkowo objawia się niewielkim rumieniem, co prowadzi po pewnym czasie do rozległych uszkodzeń warstw głębszych.

Urazy mechaniczne skóry powstają najczęściej na skutek agresywnego usuwania worka stomijnego. Mogą też być konsekwencją używania zbyt szorstkich materiałów opatrunkowych lub długotrwałego ucisku wywieranego przez sprzęt stomijny. Uszkodzenia głębszych warstw skóry bywają bolesne i utrudniają zaopatrzenie stomii. Z reguły wymagają zastosowania specjalistycznych opatrunków, które zniwelują zbyt duży nacisk sprzętu na skórę. Poważnym urazom może sprzyjać współistnienie innych powikłań, do których zalicza się przepuklinę okołostomijną lub wypadanie stomii.

Zaburzenia zrostu skórno-śluzówkowego wynikają z rozejścia się szwów. Na tego typu powikłanie stomijne są najbardziej narażeni chorzy poddawani przewlekłej sterydoterapii, niedożywieni lub będący w trakcie leczenia onkologicznego. Może przyczynić się do tak zwanej retrakcji stomii i wymagać operacji naprawczej.

Jak prawidłowo dbać o stomię, by uniknąć komplikacji?

Jak zapobiegać powikłaniom stomijnym? Przede wszystkim należy wyeliminować czynniki ryzyka. Nie bez znaczenia jest również prawidłowe wyłonienie przetoki oraz dobór sprzętu stomijnego.
Istotną rolę odgrywa higiena, dieta i całkowita rezygnacja z używek takich jak papierosy czy alkohol. Każde uszkodzenie skóry wokół wyłonionej przetoki zwiększa ryzyko powstawania zakażeń, co jest szczególnie niebezpieczne dla pacjenta. Aby uniknąć groźnych powikłań, warto dołożyć wszelkich starań, by nie dopuścić do podrażnień.

Nie należy używać środków drażniących, m.in. zawierających w składzie spirytus.
Zalecane jest stosowanie specjalnych przylepców chroniących skórę, które pozwalają na bezproblemową wymianę worków.
Właściwa pielęgnacja stomii polega na stosowaniu delikatnych produktów higienicznych, m.in. gazików ochronnych, żeli, pianek, chusteczek do pielęgnacji skóry wokół stomii czy pasków
mocujących.
Należy całkowicie zrezygnować z tłustych kremów i oliwek.
Warto codziennie zwracać uwagę na stan skóry wokół stomii.
Kluczowe znaczenie ma dieta, dzięki której można ograniczyć częstość występowania biegunek czy zaparć.
Pacjenci z wyłonioną stomią powinni wypijać ok. 2 litry dziennie oraz jeść kilka posiłków w niewielkich ilościach.
Otwór w płytce stomijnej należy odpowiednio dopasować do wielkości stomii.
Przy każdej wymianie sprzętu trzeba pamiętać o higienie i właściwej pielęgnacji, tak by ograniczyć ryzyko wystąpienia podrażnień.
Przed założeniem worka stomijnego należy każdorazowo umyć skórę i dokładnie ją osuszyć.
Stomicy powinni zaopatrywać się w odpowiedni sprzęt, który jest dostępny w sklepie stomia24.pl

Kiedy zgłosić się do specjalisty? Znaki ostrzegawcze, których nie należy ignorować

Pacjenci stomijni zmagają się z różnego rodzaju problemami. Wielu stomików ma duże trudności w zaakceptowaniu zmian w wyglądzie. Nie akceptuje swojego ciała, jak również zastanawiają się
nad tym, ile trwa długość życia ze stomią. Często unikają też kontaktów towarzyskich oraz seksualnych. Kobiety obawiają się zajścia w ciążę i zwlekają z podjęciem decyzji o macierzyństwie. Normalne funkcjonowanie osób ze stomią jest jednak możliwe.

Nie należy bagatelizować powikłań pooperacyjnych. Kiedy skontaktować się z lekarzem? Niepokojącym sygnałem jest stomia, która nie goi się prawidłowo. Za najczęściej występujące znaki ostrzegawcze uznaje się zmieniający się jej kolor, sączenie się z niej ropy czy inne objawy wskazujące na występowanie infekcji. Bardzo niepokojące jest, gdy skóra wokół stomii staje się bolesna, pojawiają się na niej rany lub otarcia. Szczególną uwagę należy zwrócić na krwawienia masywne, czyli występującą krew w worku bądź na stolcu.

Do lekarza specjalisty trzeba się udać niezwłocznie, gdy mamy do czynienia z poważnymi powikłaniami takimi jak przepuklina okołostomijna lub wypadanie śluzówki stomii. Obecnie istnieje
kilka metod leczenia poważnych przypadłości. Do pielęgniarki stomijnej należy zgłosić się w przypadku, gdy mamy źle dobrany sprzęt stomijny i brakuje nam wiedzy na temat właściwej pielęgnacji. Taki stan rzeczy może przyczyniać się do zapalenia skóry na tle wycieku treści jelitowej. Wymiana sprzętu na bardziej dopasowany powoduje, że można je łatwo i szybko wygoić.

-------------------------------------------
Stomia24.pl - Zakupy online dla Twojej stomii w jednym miejscu!
Realizujemy zlecenia NFZ